امير عباس خامنيان _ 80221207 چكيده امروزه، سازندگان خودروها از روشها و ابزارهاي متنوعي براي دستيابي به استانداردهاي آلايندگي، كاهش مصرف سوخت و بهبود قابليت رانش خودروها استفاده مي‌كنند. يكي از اين ابزارها كه نقش مهمي را در دستيابي به اهداف فوق ايفا مي‌كند، دريچه گاز الكترونيكي مي‌باشد. مهمترين نقش دريچه گاز الكترونيكي در موتورهاي احتراق داخلي جرقه‌اي، كنترل دقيق نسبت هوا به سوخت است. دريچه گاز الكترونيكي داراي مشخصه‌هاي غيرخطي شديدي همچون ناحيه مرده و غيره است كه كنترل دقيق موقعيت صفحه فلزي آن را بسيار مشكل مي‌سازد. در اين پروژه روشي براي كنترل دقيق موقعيت دريچه گاز الكترونيكي با وجود عوامل غيرخطي ارائه شده است. در اين روش از كنترل‌كننده تطبيقي مستقيم مبتني بر شبكه‌هاي عصبي، كه قادر به تقريب زدن هر تابع غيرخطي مي‌باشند، استفاده شده است. شبكه عصبي مورد استفاده از نوع تابع مبناي شعاعي (RBF) مي‌باشد كه داراي مزايايي همچون خطي بودن نسبت به پارامترهاي خروجي و داراي روشهاي يادگيري سريع و كارآمد است. دريچه گاز الكترونيكي شديدا" غيرخطي بوده و رفتارهاي متفاوتي را در كل محدوده كاري از خود نشان مي‌دهد. شبكه‌هاي عصبي نيز تنها قادر به يادگيري مشخصه‌هاي فرآيند در حوالي نقطه كار متناظر مي‌باشند. در نتيجه، استفاده از يك شبكه عصبي براي تقريب زدن يك فرآيند شديدا" غيرخطي در كل محدوده كاري آن، باعث كاهش دقت سيستم كنترل خواهد شد. به منظور رفع مشكل فوق، از استراتژي كنترل تطبيقي فازي مبتني بر شبكه عصبي تابع مبناي شعاعي استفاده شده است. در اين استراتژي كنترل، استراتژي كنترل معكوس مبتني بر شبكه عصبي تابع مبناي شعاعي به حالت چندمدله توسعه داده مي‌شود. مشكل اصلي كنترل مبتني بر چند مدل، نوساني شدن سيستم به هنگام تعويض مدلها است كه اين مشكل بطور كامل توسط استراتژي كنترل تطبيقي فازي رفع مي‌گردد. در استراتژي كنترل تطبيقي فازي از يك طبقه‌بندي كننده فازي براي آموزش زيرمدلهاي مبتني بر شبكه عصبي تابع مبناي شعاعي متناظر با هر يك از نقاط كاري فرآيند استفاده شده است. كلمات كليدي: دريچه گاز الكترونيكي، مدل غيرخطي، كنترل تطبيقي، شبكه عصبي, تابع مبناي شعاعي، كنترل چند مدله، كنترل فازي